02 Liber Locutionum ab Henrico Guillelmo Auden Compositus

二、时间和空间（SPACE AND TIME.）

旅行——位置（TRAVEL—SITUATION.）

这座岛位置适合沿岸航行——the island lies well for a coasting voyage—ἡ νῆσος καλῶς κεῖται τοῦ παράπλου.

埃皮达姆诺斯是航入伊奥尼亚湾后右岸的城市——Epidamnus lies on the right as one enters the Ionian Gulf—Ε. ἐστι πόλις ἐν δεξιᾷ ἐσπλέοντι τὸν Ἰόνιον κόλπον.

相当长的距离——a considerable distance—ἐπὶ πολὺ τῆς χώρας.

径直走向——to go straight to …—τὴν εὐθεῖαν (sc. ὁδόν) ἰέναι.

去散步——to go for a walk—εἰς περίπατον ἔρχεσθαι（柏拉图）

路费，盘缠——travelling-expenses—τὰ πρὸς τὴν πορείαν ἀναλώματα.

旅费——journey money—ἐφόδιον.

小旅馆——an inn—πανδοκεῖον.

常去——to come often to a place—θαμίζειν（柏拉图）

下店，住宿——to put up, lodge—καταλύειν, ξενίζεσθαι, κατάγεσθαι παρά τινι.

（同船）旅友——fellow passengers (on board ship)—οἱ συμπλέοντες.

旅行（骑马或乘其它交通工具）——to travel on horseback (in a vehicle)—ὁδοιπορεῖν, πορεύεσθαι, ἐφ’ ἵππου (ἐφ’ ἁμάξης), or ἵππῳ (ἅρματι) χρησάμενος.

途径地——the intervening space—ὁ μεταξὺ τόπος.

捷径——the shortest way—ἡ ταχίστη, ἡ σύντομος.

勒马——to bridle a horse—χαλινὸν ἐμβάλλειν ἵππῳ.

骑马狩猎——to hunt on horseback—ἀφ’ ἵππων θηρᾶν.

遇见吃晚饭的人——to find a person at his dinner (拉丁语offendere)— καταλαμβάνειν τινὰ δειπνοῦντα.

郊区（城郊）——a suburb (or country round a town)—ἡ περιοικίς.

正对着（某处）——opposite to (a place)—ἐν τῷ ἀντιπέρας τινός.

邻近的人们——neighbouring people—οἱ ὅμοροι, οἱ πρόσοικοι, τὰ κύκλῳ ἔθνη.

周边的城市——neighbouring cities—αἱ ἀστυγείτονες, αἱ πλησιόχωροι πόλεις.

在北边、在南边——on the north (south) side—πρὸς ἄρκτον, πρὸς Βοῤῥᾶν (πρὸς Νότον, μεσημβρίαν).

到埃及的被称为三角洲的地方——to the place in Egypt called the Delta—εἰς τὸ Δέλτα καλούμενον τῆς Αἰγύπτου.

成直角——at right angles—πρὸς ὀρθὴν (省略 sc. γωνίαν).

四天的航行——four days’ voyage—τεττάρων ἡμερῶν πλοῦς.

走了一天路后——after going a day’s journey—προελθὼν ἡμερησίαν ὁδόν.

离得不远——to be a short distance from—δἰ ὀλίγου εἶναι ; μικρὸν ἀπέχει, διαστῆναι.

离海60站地——it is distant by sea 60 stades—ἀπέχει θαλάσσης μέτρον ἑξήκοντα σταδίους.[1]

过欧伊特的路——the road leading through Oeta—ἡ δι’ Οἴτης τείνουσα (φέρουσα) ὁδός.

只要有好走的路，他就会领我们走——he will lead us wherever there is a good road—ᾗ ἂν εὔοδον ᾖ ταύτῃ ἡμᾶς ἄξει.

迎接——to go to meet—ἀπαντᾶν.

偶遇——to meet accidentally—περιτυχεῖν τινι.

离乡——to go abroad—εἰς τὴν ὑπερορίαν ἀποδημεῖν（柏拉图）

我就快到了——I had all but arrived—ὅσον οὔπω παρῆν.

紧跟——to follow closely—ἰέναι κατὰ πόδας τινός.

尽可能快——as quickly as possible—ὡς εἶχον τάχους, ὡς τάχιστα, κατὰ τάχος, διὰ σπουδῆς, διὰ τάχους, τὴν ταχίστην, σὺν τάχει.

（作为游客）观光——to see the sights (like a tourist)—ξεναγεῖσθαι（柏拉图）

聚集——to collect together—συλλέγεσθαι, συναθροίζεσθαι, ἁλίζεσθαι, συνελθεῖν εἰς χωρίον.

暴民，乌合之众——a mob, rabble—ξύγκλυδες (ἄνθρωποι).

我的同代人——my contemporaries—οἱ ἐπ’ ἐμοῦ, οἱ καθ’ ἡμᾶς ; 参见 cf. ἡλικιώτης.

活到——to live to see …ἐπιδεῖν ; 参见 cf. ἐπιβιῶναι.

久违了——how long it is since I saw you—ὡς χρόνιος ἦλθες.

不久之前——not long ago—ἐξ οὗ χρόνος οὐ πολύς.

他们最后被说服了——at last they were persuaded—τελευτῶντες ἐπείσθησαν.[2]

两年前——two years ago—προπέρυσι.

两（四）天前——two (four) days ago—τρίτην (πέμπτην) ἡμέραν ταύτην.

去年——last year—πέρυσι.

去年的执政官们——the magistrates of last year—οἱ περυσινοὶ ἄρχοντες.

继续做——to continue to do—διατελεῖν πράττων; 参考 cf. συνεχῶς πράττειν.

其后的年代——after ages—οἱ ἔπειτα, οἱ ἐπιγιγνόμενοι.

 

旅行————季节——位置（TIME—SEASONS—NUMBER.）

在清晨——in the early morning—πρωΐ.

在上午——in the forenoon—περὶ πλήθουσαν ἀγοράν.

在中午——at midday—τῆς μεσημβρίας.

在傍晚——late in the afternoon—περὶ δείλην.

在晚上——in the evening—τῆς ἑσπέρας, περὶ λύχνων ἁφάς.

天色一暗——as soon as it grew dark—ἐπειδὴ συνεσκότασεν.

夜晚中断了工作——night interrupted the proceeding—νὺξ ἐπέλαβεν τὸ ἔργον.

午夜——midnight—μέσαι νύκτες.

等到黎明——waiting till it was dawn—τὸ περίορθρον φυλάξαντες.

鸡鸣时分——cock crow—ὄρθρος, ἤδη φθεγγομένων ἀλεκτρυόνων.

每日的——daily—ὁσημέραι.

上旬——the first ten days of the month—μὴν ἱστάμενος.

中旬——the second ten days of the month—μὴν μεσῶν.

下旬——the third ten days of the month—μὴν φθίνων.

朔日——the first day of the month—νουμηνία.

（某月）四日——the fourth day of the month—τετάρτη ἱσταμένου.

（某月）十二日——the twelfth day of the month—δευτέρα μεσοῦντος, or
δυωδεκάτη.

（某月）二十日——the twentieth day of the month—εἰκάς.

（某月）二十一日——the twenty-first day of the month—δεκάτη φθίνοντος.

晦日——the thirtieth day of the month—ἕνη καὶ νέα.

在月末——at the end of the month—τελευτῶντος τοῦ μηνός.

仲夏过后不久——shortly after midsummer—τοῦ σίτου ἀκμάζοντος.

接近秋天——about the fall of the year—περὶ τὸ φθινόπωρον (τοῦ θέρους).

初夏——early summer—θέρος.

夏末——late summer—ὀπώρα.

秋天——autumn—φθινόπωρον.

在狄俄倪索斯节时——at the Dionysiac festival—Διονυσίοις.

仲冬时节——about midwinter—ἀμφί πλειάδων δύσιν.[3]

阿帕图里亚节（圣诞节期间）——Yule-tide—Ἀπατουρία.

六月左右——about June—ἀμφὶ πλειάδων ἐπιτολήν.

九月二十号左右——about September 20th—ἀμφὶ Ἀρκτούρου ἐπιτολήν.[4]

某种程度上——to some degree—μέχρι τοῦ.

立刻——immediately—αὐτίκα δὴ μάλα.

几天前——the other day—ἔναγχος.

直到一两天前，直到不久前——until a short time ago—μέχρι χθὲς καὶ πρώην.

午夜之前——before midnight—πρῳαίτερον μέσων νυκτῶν, περὶ πρῶτον ὕπνον.

黎明之前——before dawn—ἔτι βαθέος ὄρθρου（柏拉图）, ἅμα ἕῳ, ὅτε ὑποφαίνει ἡμέρα（柏拉图）

之前——formerly—πρὸ τοῦ.

（现在）深夜了——it is too late at night—λίαν πόῤῥω τῶν νυκτῶν ἐστι（柏拉图）

在晚上——in the evening—-σκοταῖος. / ἑσπέριος.

他第二天来了——he came on the second day.—δευτεραῖος ἦλθε.

他第三天来了——he came on the third day.—τριταῖος ἦλθε.

从黎明起——from dawn—ἐξ ἑωθινοῦ.

在早晨——in the morning— ὄρθριος. / ἑωθινός.

太阳升起时——at sunrise—ἅμ’ ἡλίῳ ἀνίσχοντι.

他待了整整三十天——he was away 30 days in all—ἔμεινε τρίακοντα τὰς πάσας ἡμέρας.

他们的人数接近两百人——their numbers amounted to nearly 200—βραχὺ ἀπέλιπον διακόσιοι γενέσθαι.

共计一万——10,000 in all—τὰ πάντα μύρια.

雅典人首先放弃佩剑——the Athenians were the first to give up wearing swords—ἐν
τοῖς (省略 sc. καταθεμένοις) πρῶτοι Ἀθηναῖοι τὸν σίδηρον
κατέθεντο.

很少的——a very small number of—πολλοστὸν μέρος.

伯里克利和其他两人共同带兵——Pericles was general, with two colleagues—Περικλῆς ἐστρατήγει τρίτος αὐτός.

随后——then, next—τοὐντεῦθεν（柏拉图）

今天——to-day—ἡ τήμερον ἡμέρα.

昨天——yesterday—ἡ χθὲς ἡμέρα.

明天——to-morrow—ἡ αὔριον ἡμέρα.

过早地——too soon—πρὸ τοῦ δέοντος.

后续之事——the sequel—τὰ ἐφεξῆς, τὰ ἀποβάντα.

那时的事情——events at that date—τὰ τότε.

隔了一天——after a day’s interval—διαλιπούσης ἡμέρας.

他过了三十岁了——he is more than 30 years old—ἐκβαίνει τὰ τριάκοντα ἔτη.

他一直当统帅已经第三年了——he has been commandant for more than two years with-out intermission—συνεχῶς ἤδη τρίτον ἔτος τουτὶ στρατηγεῖ.

他近三年间过世的——he has been dead these three years—τέθνηκε ταῦτα τρία ἔτη.

自米蒂利尼被夺取已过去了七天——it was seven days since Mytilene was taken—ἡμέραι ἦσαν ἑπτὰ τῇ Μυτιλήνῃ ἑαλωκυίᾳ.

两年前我们出征攻打潘纳克托斯——two years ago we took the field against Panactus—ἐξήλθομεν ἔτος τουτὶ τρίτον εἰς Πάνακτον.

第一次，第二次，最后一次——at first, for the second time, at last—τὸ πρῶτον, τὸ δεύτερον, τὸ τελευταῖον; 参见 cf. τὸ πάλαι, τὸ πρὸ τοῦ, τὸ νῦν, τὸ ἔπειτα, τὸ λοιπόν.

[1] 古希腊的长度单位或可如此说明：——

1指（δάκτυλος）  = 4/3英寸

4指（δάκτυλοι）   = 1掌（παλαστή）

4掌（παλασταί）  = 1尺（1足）（πούς）                           = 11又2/3英寸

3/2尺（πόδες）    = 1肘（πῆχυς）                                      = 17又1/2英寸

4肘（πήχεις）      = 1庹（ὀργυιά）                                      = 5英尺10英寸

50/3庹（ὀργυιαί）= 1犁（πλέθρον）                                   = 97英尺

7犁（πλέθρα）     = 1站（στάδιον）                                    = 582英尺，相当于英制的一浪

1帕勒桑（色诺芬常提及的波斯度量单位）（παρασάγγης）= 30站（στάδια）

Greek measures of distance may be thus stated:—
δάκτυλος (finger-breadth) = 3/4 inch.
4 δάκτυλοι        = 1 παλαστή (palm).
4 παλασταί       = 1 πούς (foot)                                         =11+2/3 inches.
1+1/2 πόδες     = 1 πῆχυς (cubit)                                     = 17+1/2 inches.
4 πήχεις            = 1 ὀργυιά (fathom, strecht of the arms) = 5 feet 10 inches.
16+2/3 ὀργυιαί  = 1 πλέθρον (”furrow-long,” furlong)       = 97 feet.
7 πλέθρα          = 1 στάδιον                                              = 582 feet, about an English furlong.
The παρασάγγης, a Persian measure frequently mentioned by Xenophon = 30 στάδια.

[2] 关于分词的谓词用法，参考ἀρχόμενος，“起初”；τί διατρίβεις ἔχων;“你为什么一直游手好闲？”（柏拉图）τί μαθὼν μέμφῃ μοι;“你怎么想的要来指责我？”ἥκω ἔχων / φέρων / ἄγων, “我带着……来了”——For the predicative use of the participle, cf. ἀρχόμενος, “at first”; τί διατρίβεις ἔχων;—Plat., “Why do you keep shilly-shallying?” τί μαθὼν μέμφῃ μοι; “What induces you to blame me?” ἥκω ἔχων, φέρων, ἄγων, “I came with…”

[3] 参考希波克拉底《论养生》（1）χειμῶνα μὲν ἀπὸ πλειάδων δύσιος ἄχρι ἰσημερινῆς ἠαρινῆς.“冬自昴宿落至春分。”（2）ἦρ δὲ ἀπὸ ἰσημερινῆς μέχρι πλειάδων ἐπιτολῆς.“春自春分至昴宿升”。（3）θέρος δὲ ἀπὸ πλειάδων μέχρι ἀρκτούρου ἐπιτολῆς.“夏自昴宿至大角升。”（4）φθινόπωρον δὲ ἀπὸ ἀρκτούρου μέχρι πλειάδων δύσιος.“秋自大角至昴宿落。”

Cf. Hippocr.  3, 68. (1) χειμῶνα μὲν ἀπὸ πλειάδων δύσιος ἄχρι ἰσημερινῆς ἠαρινῆς. (2) ἦρ δὲ ἀπὸ ἰσημερινῆς μέχρι πλειάδων ἐπιτολῆς. (3) θέρος δὲ ἀπὸ πλειάδων μέχρι ἀρκτούρου ἐπιτολῆς. (4) φθινόπωρον δὲ ἀπὸ ἀρκτούρου μέχρι πλειάδων δύσιος.

[4] 阿提卡月份和英语月份或可如此大概对应：——

1、百牛月（Ἑκατομβαιών）    ——    七月；

2、更邻月（Μεταγειτνιών）     ——    八月；

3、驰援月（Βοηδρομιών）      ——    九月；

4、烹菽月（Πυανεψιών）        ——    十月；

5、暴怒月（Μαιμακτηριών）   ——    十一月；

6、海王月（Ποσειδεών）        ——    十二月；

7、结姻月（Γαμηλιών）          ——    一月；

8、花节月（Ἀνθεστηριών）     ——    二月；

9、射鹿月（Ἐλαφηβολιών）    ——    三月；

10、穆节月（Μουνιχιών）       ——    四月；

11、献实月（Θαργηλιών）      ——    五月；

12、擎篷月（Σκιροφοριών）    ——    六月。

The correspondence of Attic to English months may be thus roughly given:—

1. Ἑκατομβαιών      =    July.

2. Μεταγειτνιών       =    August.

3. Βοηδρομιών        =    September.

4. Πυανεψιών          =    October.

5. Μαιμακτηριών      =    November.

6. Ποσειδεών           =    December.

7. Γαμηλιών             =    January.

8. Ἀνθεστηριών        =    February.

9. Ἐλαφηβολιών       =    March.

10. Μουνιχιών          =    April.

11. Θαργηλιών          = May.

12. Σκιροφοριών       = June.