欢迎光临散文网 会员登陆 & 注册

凯撒《高卢战记》卷一第5节

2022-02-11 13:49 作者:戴玨  | 我要投稿

译注:戴玨

   5. Post eius mortem nihilō minus Helvētiī id, quod cōnstituerant, facere cōnantur, ut ē fīnibus suīs exeant. Ubi iam sē ad eam rem parātōs esse arbitrātī sunt, oppida sua omnia, numerō ad duodecim, vīcōs ad quadringentōs, reliqua prīvāta aedificia incendunt, frūmentum omne, praeter quod sēcum portātūrī erant, combūrunt, ut domum reditiōnis spē sublātā parātiōrēs ad omnia perīcula subeunda essent; trium mēnsum molita cibāria sibi quemque domō efferre iubent. Persuādent Rauracīs et Tulingīs et Latovīcīs fīnitimīs, utī eōdem ūsī cōnsiliō oppidīs suīs vīcīsque exūstīs ūnā cum iīs proficīscantur, Boiōsque, quī trāns Rhēnum incoluerant et in agrum Nōricum trānsierant Nōreiamque oppugnārant, receptōs ad sē sociōs sibi adscīscunt.

注:
nihilō minus: 副. 依然,尽管如此。
ut…exeant] 表目的的名词从句,与id同位,可译为‘即’。
Ubi] ubi, ‘在...的时候’, 搭配直陈式,而cum通常搭配虚拟式。
iam: 副. (表示动作完成)到这个时候。
parātōs esse] 作表语,和sē性数相同, esse的主语。
   parātus, -a, -um: 形. 准备好的,有准备的。
numerō] 方面离格。
vīcus, -ī: 阳. 村庄。
quadringentī, -ae, -a: 形. 复. 四百。
reliqua prīvāta aedificia] 即孤立的农舍,仓房等。
   reliquus, -a, -um: 形. (复.) 其他的,其余的。
   aedificium, -(i)ī: 中. 建筑物。
incendō, -dere, -dī, -sum: 及. 点火。
praeter: 介. (接没有先行词的关系从句) 除了...之外。
portātūrī erant] ‘将要携带’。
combūrō, -ūrere, -ussī, -ustum: 及. 用火烧,焚毁。
domum] 宾格,表要去的地方,与名词reditiōnis所含的动作意义相关。
reditiōnis] 宾属格,与spē搭配。
   reditiō, -ōnis: f. 回来,回归。
spē sublātā] 独立离格,表方法,“通过杜绝希望的方法”。
   sublātā] tollō, -ere, sustulī, sublātum: 及. 摈弃,杜绝(做法,态度,等)。
parātiōrēs…essent] ‘以便更好地准备’, 目的从句中的虚拟式。
   subeunda] 宾. 中. 复. 动形词。 subeō, -īre, -īvī, -itum: (in)tr. 忍受,经受(苦难等)。
trium mēnsum] 度量属格, ‘够三个月(使用)’。
molita cibāria] ‘经过研磨的食物’, 即粗碾谷物。
   molita] molō, -ere, -uī, -itum: (不)及. 碾,磨。
   cibāria, -ōrum: n. pl. 食物(配给或配额)。
sibi] ‘为自己’。
quemque…iubent] ‘他们命令每个人…’, quemque通常会写在反身代词旁边。
domō efferre] ‘从家里带走’。
   efferō, -rre, extulī, ēlātum: 及. 拿出去,带走。
utī] = ut.
eōdem ūsī cōnsiliō] ‘采用同样的计划’。
   ūtor, -ī, ūsus: (不)及. (搭. 离.) 进行,采用,采取(行动或行动方式)。
oppidīs…exūstīs] 独立离格。 exūrō, -rere, -ssī, -stum: 及. 烧光。
ūnā cum iīs] ‘和他们一起’, 即和黑尔维提人。
   ūnā: 副. 一起,同时。
agrum Nōricum] 诺瑞孔的土地包括今巴伐利亚和西奥地利。
   Nōricus, -a, -um: 形. 与诺瑞孔有关的; (阳. 复. 作名词)。
Nōreia, -ae: f. 诺瑞孔的首府。
trānsierant] trānseō, -īre, -īvī, -itum: (in)tr. 穿越一个地方去另一个地方。
oppugnārant] = oppugnāverant. oppugnō, -āre, -āvī, -ātum: 及. 攻打(阵地等)。
receptōs ad sē] ‘他们接受了(波伊人) 加入他们的队伍’, receptōs与Boiōs性数格相同,
   adscīscunt的宾语。
sociōs] 表语 宾. socius, -(i)ī: 阳. (尤其 复.) 盟友。
adscīscō, -īscere, -īvī, -ītum: 及. (搭反身代词的与格) 接受(某人成为盟友), 接纳(加入团体)。




参考译文:

   5. 黑尔维提人在他死后仍然努力做他们决定了的事,即从自家地界出走(1)。等他们认为准备就绪的时候,便在他们全部约十二个市镇,四百个村落,以及其他个人建筑放火;所有谷物,除了要随身带的,全烧了,这样,回家的希望断了,便会更加准备好承受各种危险;他们让每个人都从家里为自己带好三个月的口粮。他们说服了邻近的劳拉克人,图林格人和拉托维克人采用同样的做法,烧掉自己的市镇与村落,和他们一起上路,而且他们接受了曾住在莱茵河对岸,还逾山越岭去过诺瑞孔地区(2)攻打诺瑞亚(3)的波伊人加入联盟。

注:
5.1)黑尔维提人出走的真正原因大概与日耳曼人的进逼有关。
5.2)今奥地利西部地区。
5.3)今奥地利诺伊马克特(Neumarkt)。

凯撒《高卢战记》卷一第5节的评论 (共 条)

分享到微博请遵守国家法律