斯瓦希里语入门第二十一课

第二十一课——动词派生(二)状态式和相互式
状态式(Stative Form)
意义
表示主语的现时情况或者进入该情况的可能性
变位形式
- vunja→vunjika 打碎(动作)→打碎(状态)
- Nimevunja kikombe cha glasi→Kikombe cha glasi kimevunjika
- 即“我打碎了玻璃杯”和“玻璃杯被打碎了”
- kula→lika 吃(动作)→可以被吃(状态)
- Matunda hayo yanalika
- elewa→eleweka 理解(动作)→可以被理解(状态)
- Silewi swali hili.→Swali hili halieleweiki.
- swali: ma类名词,问题
- “我不理解这个问题”→“这个问题不可理喻”
- soma→someka 阅读(动作)→易于阅读(状态)
- Barua hiyo haisomeki.
- 这封信难以阅读。
- samehe→sameheka 原谅(动作)→可以原谅(状态)
- Nimemsamehe. 我已经原谅了他。
- Kosa lake linasameheka. 这个错误可以原谅。
- fikiri→fikirika 思考、想想(动作)→可以想象(状态)
- Jambo hili halifikiriki. 这件事难以想象。
- sahau→sahaulika 忘记(动作)→健忘的(状态)
- Siku hizi nimezeeka na kusahhaulika. 这些日子老了,健忘了
- badili→badilika 变化(动作)→易变的(状态)
- Hali ya hewa inabadilika
- hewa: n类名词,空气
- hali ya hewa: 天气
本身就是状态式的动词
- lewa 喝醉 Huyu kijana amelewa. 这个年轻人喝醉了。
- shiba 吃饱 Baba ameshiba. 爸爸吃饱了
- 也有人会用-shibika,但是这理论上是错误的用法
- anguka 掉落,坍塌 Nyumba imeanguka.
- 也可以表示“(人)摔倒”,如:Musa alianguka hule. 穆萨在哪儿摔倒了。
- nuka 发臭 Maduriani yananuka. 榴莲很臭。
- nukia 发出香味 Aa, maduriani yananukia. 不,榴莲很香。
- Aa:语气词,表示否定
- kasirika:生气的 Meneja anakasirika sana. 经理非常生气。
其他词类例子
- mzee→zeeka 老人(名词)→老去(状态)
- Nimezeeka. 我老了
- bahati 运气→bahatika 撞好运
- Walibahatika kupata mtoto. 他们运气很好,生了一个孩子
- Ninabahatika tu. 我只是运气好而已。
- -pevu 熟的(形容词)→ pevuka 熟(状态)
- Mananasi yamepevuka.
- 菠萝熟透了。
- bora 好的(形容词)→ boreka 变好
- Maisha ya wachina yameboreka. 中国人的生活变好了。
- bora: 形容词,好的,始终无前缀
相互式(Reciprocal Form)
意义
至少两个参与者相互或者相对做某事
变位形式
- oa (男性)娶(女性)→ oana 结婚
- Musa alimwoa Tina jana. 穆萨昨天娶了缇娜
- Musa na Tina walioana jana. 穆萨和缇娜昨天结婚了。
- penda 爱→pendana 相爱
- Baada ya mwaka mmoja tu, hawapendani tena.,仅仅一年之后,他们就不相爱了。
- saidia 帮助→ saidiana 互帮互助
- Majirani walisaidiana. 以前,邻居之间相互帮助。
需要先变成趋位式的动词
- andika 写→andikia 向……写信→ andikiana 相互写信,相互通信
- Musa na Tina waliandikiana wakati Musa alikuwepo Marekani. 穆萨在美国时,他和缇娜相互写信。
- wakati: 连词,当……的时候
- samehe 原谅→ samehea → sameheana 相互原谅
- Wanafamilia wanatakiwa kusameheana makosa yao. 家人之间犯错应相互体谅。
- -takiwa: 动词,应该
相互式意义不同的动词
- ona 看见→ onana 相遇,遇见
- Ninafuraha kuonana na wewe. 认识你很高兴。
- 这句话常用于初次见面,回答用mimi pia.(我也是)
- kosa 犯错→ kosana 相互吵架不来往(相互埋怨引申而来)
- Marafiki hawa wawili walikosana.
- kubali 同意→ kubalina 一致同意
更多例子
- sukuma 推挤→ sukumana 相互推挤
- ua 杀→ uana 互相残杀
- andama 跟随→ andamana 结伴而行;游行示威
- gomba 反对,驳斥→ gombana 相互争吵
- shiriki 参与→ shirikiana 合作
- shinda 胜出→ shindana 相互竞争
- kuta 遇见→ kutana 相遇
- enda 去→ endana相处
- Hawaendani vizuri. 他们相处得不好。
- salimu 问候→salimiana 互道问候
- piga 打→pigana 打架
- Urusi na Ukraine wanapigana vita. 俄罗斯和乌克兰正在交战。
- vita: n类名词,战争