13 Liber Locutionum ab Henrico Guillelmo Auden Compositus

XIII 商业和农业（Commerce and Agriculture.）

农场——农产品（Farm—Produce.）

你们之中的耕田人——those of you engaged in agriculture—οἱ γεωργοῦντες ὑμῶν.

谷物（价格）上涨了，粮食涨价了——the price of corn fell—ἐπανέστηκεν ὁ σῖτος.（译注：英语翻译意为“谷物价格下降了”，查LSJ中ἐπανίστημι一词仅有“使……起来、使……上升”之意）

有一塔兰同收入的诸农场——farms bringing in an income of £235—γεωργίαι τάλαντον ἔχουσαι πρόσοδον.

边郊农庄——mountain pastures—ἐσχατιαί, φελλεῖς.（译注：φελλεῖς 按阿里斯托芬古代注疏及苏达辞书似主要指雅典所在阿提卡地方的多岩石但表层也有少量土地的一处或一片区域）

园地，种植园——plantations (vineyards or orchards)—γῆ πεφυτευμένη.

裸秃的土地，可耕地——arable land—γῆ ψιλή.

栽种（植物以产出）橄榄油（或葡萄酒）——to grow olive-oil (wine)—γεωργεῖν τὸ ἔλαιον (οἶνον).

耕种土地——to farm—τὴν γῆν ἐργάζεσθαι, θεραπεύειν (柏拉图 Plat.)

农作物——plants, crops—τὰ ἐκ γῆς φυόμενα.

（奶制）牛油，黄油——butter—ἐλαῖον ἀπὸ γάλακτος.

（土地的）贫瘠，瘠土——barrenness (thin soil)—τὸ λεπτόγεων.

应季的农产品——produce in season—τὰ ὡραῖα.

葡萄树栽培（技艺）——vine-dressing—ἡ ἀμπελουργική.

适足用来放牧和耕作的土地——Land enough for pasture and tillage—χώρα ἱκανὴ νέμειν τε καὶ ἀροῦν.

以犁将……裂出田畦，用犁把……划出田埂——to break up land into furrows with the plough—ἀρότρῳ ἀναῤῥηγνύναι (希罗多德 Herod.)

稀奶油，淡奶油——cream—τὸ ἐφιστάμενον (γάλα) (希罗多德 Herod.)

播种得丑恶收获得恶劣，自作自受——to reap as one sows (谚语 prov.)— αἰσχρῶς μὲν ἔσπειρας κακῶς δὲ ἐθέρισας.

在岩石上播种，徒劳无功——to sow on stony ground (意为努力白费了的谚语prov. of wasted labour)—σπείρειν εἰς πέτρας τε καὶ λίθους.

夏收刈获大麦——to reap barley—κριθὰς θερίζειν.

碾磨谷物——ground corn—σῖτος ἀληλεσμένος.

饲养马匹——to breed horses—ἱπποτροφεῖν.

驯服（动物）——to tame (an animal)—τιθασεύειν.

牧养羊群，蓄养四足牲畜——to tend flocks (i.e., any four-footed tame animals)—πρόβατα ποιμαίνειν.

当饥馑临于万民上时，当饥荒发生在所有人群中的时候——when there was a world-wide famine—σιτοδείας παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις γενομένης.

商贸——制品（Business—Manufactures.）

贸易市场关了，商埠关闭了——the ports are closed—τὰ ἐμπόρια κεκλειμένα ἐστί.

商品多无人购买，售卖商品多有艰难——there was much difficulty in selling goods—πολλὴ ἀπρασία ἦν.

手工制品，产品——manufactures—τὰ δημιουργουμένα (柏拉图 Plat.)

工作，行当——business—ἐργασία.

低于其价值——below its value—ἔλαττον τῆς ἀξίας.

从干某事中获利，以做某事营利，靠某工作赚钱——to make a profit of …(比喻表达 metaph.)—ἐργολαβεῖν ἔν τινι; 对照 cf. μισθαρνεῖν“挣工资干活”，“受雇工作”.

和某人在某种买卖上做生意——to have business with—χρηματίζεσθαι, πράττειν, τινὶ περί τινος.

从某事上获取利益——to reap profit from a thing—λῆμμα λαβεῖν ἀπό τινος.

分期付款——to pay by instalments—ταξάμενος ἐκτίνειν; κατὰ χρόνους ἀποδοῦναι.

约集市人满之时，午前，上午——in the forenoon—περὶ πλήθουσαν ἀγοράν.（译注：另一个相对的表达为ἀγορᾶς διάλυσις“集市散场”，“正午稍过之时”）

理发店，皮革店，香水店——a barber’s, leatherseller’s, perfumer’s shop—κουρεῖον, σκυτοτομεῖον, μυροπώλιον.（译注：σκυτοτομεῖον 也特指皮鞋店）

作坊铺子，店铺——a shop—ἐργαστήριον.

他曾（雇佣）有铜匠们，他曾雇过铜匠师傅们为他工作——he was proprietor of a brass-foundry—ἐκέκτητο χαλκοτύπους.

熔化掉铜像——to melt down a bronze statue—χαλκοῦν ἀνδρίαντα συγχωνεύειν.

采矿的工场，矿场——mining works—ἐργαστήριον μεταλλικόν.

根据合约给出一尊（完成了的）雕像——to get a statue made according to a written contract—ἀνδρίαντα ἐκδιδόναι κατὰ συγγραφήν.

贸易，交易——commerce, exchange—ἡ μεταβλητική (略去 sc. τέχνη) (亚里士多德 Arist.)

旅行商人，长途贸易批发商——wholesale merchants—ἔμποροι.

零售摊贩——retail dealers [1]—κάπηλοι.

女作坊工，女店员——shopwomen—αἱ ἐπὶ ἐργαστηρίων καθεζόμεναι.

样品，（比雷埃乌斯的）市集——a sample (also warehouse for storing goods)—δεῖγμα.

叫卖腌鱼——to hawk, cry salt fish—τὸ τάριχος ἀποκηρύττειν.

鱼市——the fish-market—οἱ ἰχθῦς, ἡ ἰχθυόπωλις ἀγορά.

市场督察员——market-superintendents—οἱ ἀγορανόμοι.

放高丽贷的行业，放代行当——banking, exchange, money-business—τοκισμός.

柜坊业——进出口（Banking—Export and Import.）

柜坊钱商——the bankers—οἱ τραπεζῖται, οἱ ἐπὶ τῶν τραπεζῶν.

用某人的柜坊（处理事务），和某人的柜坊有业务往来——to bank with some one—χρῆσθαι τῇ τραπέζῃ τινός.

（委托柜坊保管的）存款——a deposit at the bank—παρακαταθήκη.

柜坊账户——a banker’s account—τραπεζιτικὸς λόγος.（译注：伊索克拉底演讲辞第十七篇与该词组同名异义，其意为“关于柜坊主之辞”）

大量钱财由钱商们经手——a great deal of money passes through bankers’ hands—οἱ ἐπὶ ταῖς τραπέζαις πολλὰ χρήματα διαχειρίζουσιν.

购入或兑换金币——to exchange gold for silver—χρυσωνεῖν.

开柜坊，当钱商——banking—τὸ τραπεζιτεύειν.

找兑小额钱币——to change gold for smaller coins—κατακερματίζειν.

伪造的钱币，假币——false coin—ἀργύριον κίβδηλον (反义词 opp. Δόκιμον“真币”); 对照 cf. παρακόπτειν“私铸伪币”，“伪造假币”.

从某人处盗用某物——to embezzle—ὑφαιρεῖσθαί τινός τι; (of public monies——对于公款) κλέπτειν τὰ δημόσια, σφετερίζεσθαι.

伪造欺诈之物——a forgery (general), a fraud—πλάσμα τι καὶ σκευώρημα.

他伪造石章解开了（缠起来的）信件——he forged a seal and opened the letter—παραποιησάμενος σφραγῖδα λύει τὰς ἐπιστολάς.

重铸（新估值的）钱币，使钱币贬值，伪造（文件等）——to forge (a document)—παραχαράττειν; 对照 cf. Διαφθείρειν”篡改”.

预交的押金，定金——a deposit, earnest-money—ἀῤῥαβών, τὸ προτίμιον, ἡ πρόδοσις.

船舶或出海货物抵押贷款——lending money on ships or exported goods, bottomry— ἔκδοσις, τόκοι ναυτικοί.

运费——freight, money paid for transport—ἀγωγῆς μισθός, τὸ ναῦλον.

仅算出航的（往返航行的）货物抵押高丽贷款——a loan on freightage for the journey out (and back)— δάνεισμα ἐπὶ ναύλῳ ἑτερόπλουν (ἀμφοτερόπλουν).

[2] 一块半塔兰同——1 and 1/2 talent (£352)—τρία ἡμιτάλαντα.

[3] 两块半塔兰同——2 and 1/2 talents—τρίτον ἡμιτάλαντον.

作为货物押运员一起出航——to sail as supercargo—συμπλεῖν διοπτεύων τὴν ναῦν.

出邦卖货，出口——exportation—κατακομιδή (字面义 lit., bringing down to the sea for export——走海路运到海滨以出口售卖), ἐκκομιδή, ἐξαγωγή, τὸ ἐξεμπολᾶν.

进口的粮食——imported corn—σῖτος ἐπείσακτος.

出口商品——articles of export—τὰ ἐξαγώγιμα (反义词 opp. τὰ εἰσαγώγιμα——进口商品).

入邦购货，进口——importation—ἀντίληψις, ἐσκομιδή, ἐπαγωγή.

粮食进口售卖督察员——inspectors of corn imports—οἱ σιτοφύλακες.

由进口货物而得的税款，进口关税——import duty—φόρος ὁ ἀπὸ τῶν εἰσαγωγίμων φορτίων.

运输粮食，进口粮食——to import corn—σιτηγεῖν.

拮据合约，借契——a bond in acknowledgment of a loan—συμβόλαιον, συγγραφή.

商事合同——mercantile contracts—τὰ συμβόλαια, τὰ ἐμπορικά; 对照 cf. συνθῆκαι“条约”或“协定”, συγγραφαί“盟约”或“契约”.

字据，收条——an acknowledgment, I.O.U.—χειρόγραφον, ἀποχή.（译注：英文翻译中I.O.U.意为“借条”，而LSJ中χειρόγραφον意偏“手写单据”，ἀποχή意偏“收据”）

用于进口雅典的（货物贷款）契约——a bond for money lent on freights to Athens—τὰ Ἀθήναζε συμβόλαια.

信贷——利率（Credit—Rate of Interest.）

结清我欠的债主们（的债务）to settle with, satisfy my creditors—διαλύειν οἷς ὤφειλον.

破产——to become bankrupt—ἀνασκευάζεσθαι, ἐκστῆναι τῶν ὄντων, χρήμασιν ἀπειπεῖν.

赊账购物——to buy on credit—ἐπ’ ἀναβολῇ ὠνὴν ποιεῖσθαι.

诚信对于生意乃一切中最重要的起步凭资——credit is the soul of commerce—πίστις ἀφορμὴ πασῶν μεγίστη πρὸς χρηματισμόν.

本钱，资本，资金——capital—ἡ ἀφορμή; (与利润为反义词 as opp. to interest) τὸ τοῦ ἀρχαίου κεφάλαιον.

利息——interest—τόκος.

借入（放出）带（高）利息的贷款——to borrow (lend) at interest—ἐπὶ τόκῳ δανείζεσθαι (δανείζειν).

本金——the principal—τὸ ἀρχαῖον, τὸ κεφάλαιον.

百分之一的利息（五十分之一的利息）——interest at 1 (2) per cent—ἡ ἑκατοστή (πεντηκοστή).

百分之十的利息——10 per cent—ἐπὶ πέντε ὀβολοῖς (i.e., five obols per month for every mina——即1姆那每月生5奥波洛利息), or τόκοι ἐπιδέκατοι (i.e. interest at the rate of a tenth——即什一利率，十分之一的年息).

（1姆那每月）生8奥波洛利息，百分之十六的年息——16 per cent—ἐπ’ ὀκτὼ ὀβολοῖς.

半姆那的利息，百分之十七点二五的年息——17 and 1/4 per cent—ἡμιμναῖος τόκος.（译注：查LSJ及剑桥古希腊语词典均未见到ἡμιμναῖος这一形容词形式，且译者无法还原百分之十七点二五，因此该词组真实含义难以确定）

（1姆那每月）生1德拉克马利息——12 per cent—ἐπὶ δραχμῇ.

八分之一的年息——12 and 1/2 per cent——ἐπόγδοοι τόκοι. [4]

五分之一的年息——20 per cent—τόκος ἐπίπεμπτος.

（1姆那每月）生两个半奥波洛利息，二十分之一的年息——5 per cent—ἐπὶ τρίτῳ ἡμιοβολίῳ; 对照 cf. εἰκοστή“二十分之一的税率”.

偿还利息——to bring in interest—τοκοφορεῖν.

利息的利息，复利——compound interest—τόκοι τόκων, τόκοι ἐπίτοκοι.

佃主（自耕农）（或雇主）……佃农（或佣工）……——the landlord …the tenant—ὁ μισθῶν (ὁ γεωμόρος) …ὁ μισθούμενος (德摩斯梯尼 Dem.)

（租给佃户住的）合宿房舍产出租金来——a dwelling-house (let to tenants) brings in rent [5]—συνοικία ναῦλον φέρει.

产生利息的财产——property bringing in interest—χρῆμα ἐνεργόν (反义词 opp. ἀργόν——闲置的财产).

房产地产田产，不动产——real property—ἔγγειος, φανερὰ οὐσία; 对照 cf. ἀγροί“田地”, κλῆρος“农场”，“农庄”.

把可见的财产换成钱，拿房产地产田产换钱——to convert real property into money—φανερὰν οὐσίαν ἐξαργυρίζειν; 对照 cf. ἀφανῆ καταστῆσαι τὴν οὐσίαν“使钱财不显于人”，“把钱藏起来”.

担保物，作为动产的典当物——security on movable property—ἐνέχυρον.

作为房产田产地产的抵押物——security on real property—ὑποθήκη.

已抵押出去的财产——property mortgaged—οὐσία ὑπόχρεως.

将一处房产标记为已被抵押的——to mark a house as mortgaged—ὅρον (a stone slab——作标志的石板) ἐπιστῆσαι ἐπὶ τῆς οἰκίας.

未被标识的地产，未被抵押的地产——an unencumbered estate—ἄστικτον χώριον.

抵押（某物）以借贷——to borrow (lend) on mortgage—ἀποτιμᾶν.（译注：该词近义词为ὑποτιθέναι，而两词中动态ἀποτιμᾶσθαι和ὑποτίθεσθαι都表示贷款方“拿到抵押物而提供贷款”）

[1] 对于一般的商品售卖，见柏拉图理想国第二卷371页。——For the sale of goods in general, cf. Plat. Rep. ii. p. 371.

[2] 货币的真实购买力及其价值与其它商品的比率可通过实际价格最好地得以展示。由此， 1麦迪姆诺的谷物在公元前600年时价格为1德拉克马，在公元前390年时为3德拉克马，在公元前335年时为5德拉克马，而在公元前328年时民众颁布的一道法案将用作厄留西斯神庙的祭品的1麦迪姆诺的小麦的价格限定在6德拉克马。与此类似，在公元前410年时一头作牺牲用的牛价格为51德拉克马，而在公元前347年时为77德拉克马，在公元前329年时为400德拉克马。参考古斯塔夫 希尔伯特所著《希腊城邦古风物手册》（Handbuch der griechischen Staatsalterthümer von Gustav Gilbert）第二部第369页。——The true purchasing power of money, the ratio of its value to other commodities, is best shown by actual prices. Thus a medimnus of corn cost in 600 B.C. 1 drachma, in 390 B.C. 3 drachmas, in 335 B.C. 5 drachmas, whilst in 328 B.C. a decree of the people fixed the price of a medimnus of wheat for offering at the Eleusinian temple at 6 drachmas. Similarly, in 410 B.C. an ox for sacrifice cost 51 drachmas, in 347 B.C. 77 in 329 B.C. 400. Cf. Gilbert, Staats Alt. ii. 369.

[3] 阿提卡货币单位进位制表：

6            奥波洛               =            1            德拉克马           =            约1法郎

100        德拉克马           =            1            姆那                    =            约4英镑

60          姆那                   =            1            塔兰同               =            约235英镑

由此1  奥波洛               =            约一毛五分法郎（1法角【décime】 5生丁【centime】）

（译注：此处古代与近代货币及近代货币间的换算参考的可能是1899年本书第一版出版时的汇率）

23The Attic money-table:—

6 ὀβολοί                           = 1 δραχμή        = about a franc.

100 δραχμαί                    = 1 μνᾶ               = about £4.

60 μναῖ                             = 1 τάλαντον     = about £235.

Thus 1 ὀβολός                 = about 1 1/2 d.

[4] 即以每年支付利息的资金比例所表示的利息。——I.e., the interest expressed by the proportion of capital paid as interest per annum.

[5] 根据伊赛奥斯演讲辞第十一篇第42段，值150姆那的特里亚的地其租金为12姆那，即资产所值的百分之八，而一座值5000德拉克马的农场其年租金为600德拉克马，即地产所值的百分之十二。另外，一座位于厄留西斯的房产其租金为该产所值的百分之八又七分之四。（译注：对于“厄留西斯的房产”一段的计算，文本中没有单独说明厄留西斯房产的租金，或许该计算是假定位于梅里特的值3000德拉克马和位于厄留西斯的值500德拉克马的两处房产租金相对于房产估值的比例相同，因而将两处房产的总租金3姆那即300德拉克马除以两处总估值3500德拉克马得到的3/35，即百分之八又七分之四；对于“农场”一段的计算，除该演讲辞第44段提到俄艾诺伊一处值5000德拉克马的房产之外，该处房产的租金或600德拉克马这个数据无法在该演讲辞或与之相关的德摩斯梯尼演讲辞第四十三篇中找到，译者并不清楚该数据是如何得到的）——According to Is. ii. 42, land in Thria worth 150 minae brought in 12 minae rent, i.e., 8 per cent of the capital, and a farm worth 5000 drachmae yielded 600 drachmae as rent yearly, i.e., 12 per cent. Also a house at Eleusis brought in rent at the rate of 8 and 4/7 per cent of the capital.